خوانش های ادبی

رمان روانشناسانه «کافکا در کرانه» اثر هاروکی موراکامی روایتگر آشفتگی و بحران هویت پسری پانزده ساله در دوران بلوغ است که با الهام از اسطوره ادیپ و افسانه های عامیانه چون داستان هنسل و گرتل و بر مبنای خوانش جوزف کمپل، اسطوره شناس آمریکایی، از روانشناسی یونگ نوشته شده است. جوزف کمپبل در کتاب خود با عنوان «قهرمان هزار چهره» به تفسیر سرنوشت قهرمانان مختلف از دیدگاه روانشناسی یونگ و فروید می پردازد و در نهایت الگوی هفده مرحله‌ای را برای سفر همه قهرمانان ارائه می‌دهد و بیان می‌دارد که همه داستان‌ها و روایت‌های مختلف قهرمانی در سطح جهان چاپ‌های مختلف یک داستان مشترک هستند که در هر زبان و فرهنگ با ژرف‌ساخت مشترک و ظاهری متفاوت عرضه می‌شوند او این سفر هفده پایی را نماد سفر درونی فرد برای رسیدن به تکامل و فردیت می داند. در این رمان نیز موراکامی با الهام از نظریه کمپبل در سه مرحله عزیمت، جدایی و بازگشت برای شخصیت اصلی داستان، سفری زمینی و ذهنی را با هدف مبارزه با درونیات و تمایلات مخرب و واپس گرایانه طراحی می کند.طبقه نظریات فروید و یونگ ذهن هر انسان از سه لایه خودآگاه، نیمه آگاه و ناخودآگاه تشکیل‌شده است. واژه کرانه در عنوان و ماجراهای این داستان نیز به صورت نمادین بیانگر این بخش از تجربیات ذهنی کافکا (شخصیت اصلی داستان) است که به واسطه آن برای اصلاح و عبور از سدهای درونی خویش به ناخودآگاهی خ خوانش های ادبی...

رمان ضد جنگ «آخرین انار دنیا» اثر بختیار علی روایتگر داستان زندگی پدری است که بعد از بیست‌ویک اسارت، به هنگام رهایی از زندان به جستجوی فرزندش می پردازد. نویسنده در حین شرح سفر شخصیت اصلی داستان به مرور به موضوعاتی چون تبعات خانمان‌سوز و ویرانگر جنگ، سرگذشت تلخ جنگ های داخلی و خارجی ملت کرد، سرنوشت شوم فرزندان انقلاب، پسرکشی ناخواسته پدران بر اثر عواقب اشتباهات تاریخی و ... می پردازد. بختیار علی با اتخاذ شگرد رئالیسم جادویی و چند زاویه دید مختلف در برخی از قسمت های کتاب، رنگ و بوی اسطوره ای و افسانه ای به داستان و شخصیت ها داده است. از جمله درخت انار، نماد باروری و زایایی در اساطیر جهان که در این اثر با تغییر کارکرد به نماد پیمان (اتحاد) و معرفت تبدیل شده است. اتحاد و همدلی وحدت مداری که نویسنده آن را لازمه عبور از بحران انسانی ناشی از جنگ و پوچی زندگی می داند همچنین خواهران سپیدپوش در نمادی درون متنی، نمایانگر زمین سترون جنگ زده هستند که امید زایشی نو برای آن متصور نیست.در این اثر نویسنده در نهایت همه شخصیت ها را چه مثبت وچه منفی قربانی وضعیت نا به سامان جامعه و جهالت سایر انسان ها می داند و همه شخصیت های شرور و قسی القلب و جنایتکاران جنگی داستان را در خلوت خویش، انسان های ضعیف و تو خالی نشان می دهد که قابل ترحم و بخشش هستند. فضای حاکم بر این رمان تیره و تار با رگه های از روشنایی ا خوانش های ادبی...

رمان «ناطور دشت» اثر جی دی سالینجر روایتگر خاطرات نوجوانی سرکش و عصیانگرست که به صورت کلی دربارة سه پدیدة خانواده، نظام آموزشی و دنیای رسانه های آمریکایی دوران تالیف کتاب با دید انتقادی و آرمان گرایانه به قضاوت می پردازد. با توجه به شباهت های فکری و رفتاری شخصیت اصلی داستان و سالینجر، می توان این رمان را به نوعی اتوبیوگرافی نویسنده رمان به شمار آورد که نویسنده در ضمن وقایع، احساسات و رفتارهای شخصیت اصلی داستان، مواضع و نگرش خود درباره آمریکا دهه پنجاه را بیان می کند. در ساختارکلی نویسنده با نگاهی تقابلی، به مقایسه نمودهای متملقانه و غیر انسانی دنیای مدرن (در قالب نقد دنیای بزرگسالان به ویژه سینما و نظام دانشگاهی) و معصومیت و پاکی دنیای طبیعی (کودکان) می پردازد و تنها راه نجات از وضعیت نا به سامان دنیای جدید را برگشت به دامان طبیعت و دوری از ظواهر نابودگر دنیای جدید می داند. سالینجر در این رمان رسالت انسان را نجات و دور نگه داشتن کودکان و نسل های جدید از پرتگاه جامعه معاصر و فراهم کردن بهشت آرمانی عاری از حقه بازی و پستی (کلبه در جنگل) معرفی می کند. درکل داستان این کتاب روایتگر بحران از خودبیگانگی، دلتنگی و تنهایی روحی انسان در دوران جدید است که به باور نویسنده هیچ مسکنی جز دوری از اجتماع بیمار و پناه بردن به دنیای معصوم کودکانه ندارد.جبار نصیری+ نوشته شده در  چهارشنبه ششم دی خوانش های ادبی...